News of Kazakhstan Science
Новости науки Казахстана
научно – технический журнал (ISSN 1560-5655)
Аннотация: Целью исследований являлась экспериментальная оценка показателей уплотняемости глинопесчаных смесей в приборе стандартного уплотнения. Проведены испытания суглинка, а также смесей суглинка и крупного песка при постоянном, двухступенчато-возрастающем, многоступенчато-возрастающем и линейно-возрастающем режимах нанесения ударов по опытным образцам. Установлено, что добавка песка в суглинок от 5 до 30% по массе снижает сжимаемость (деформируемость) смесей до 6%, увеличивает их динамическую сопротивляемость почти в 2 раза и повышает плотность до 12,5%. Наибольший эффект уплотнения глинопесчаных смесей проявляется при линейно- возрастающем и многоступенчато-возрастающем режимах приложения ударной нагрузки. Между плотностью глинопесчаной смеси и плотностью суглинка существует корреляционная зависимость с высокой величиной достоверности аппроксимации экспериментальных данных. Важность результатов исследований состоит в том, что глинопесчаные смеси, состоящие из суглинка и крупного песка (с содержание песка до 2030%) могут быть успешно использованы в качестве материала для грунтовых подушек. При этом для их послойного уплотнения в теле подушек рекомендуется использовать линейно- возрастающий или многоступенчато-возрастающий режимы приложения ударной нагрузки. В мировой геотехнической практике подобные исследования не проводились. Ключевые слова: суглинок, песок, удельная энергоемкость грунта, высота образца, динамическое сопротивление.
Бекбасаров И.И. ТОПЫРАҚТАН ЖАСТЫҚШАЛАР ДАЙЫНДАУГА МАТЕРИАЛ РЕТІНДЕ ТОПЫРАҚ-ҚҰМДЫ ҚОСПАЛАРДЫ ПАЙДАЛАНУ.
Андапта. Зерттеу мақсаты стандартты тығыздау құралында топырақ-құмды қоспаның тығыздалу көрсеткіштерін эксперименталдық бағалау болып табылады. Тәжірибелік үлгілерге соққы жасаудың тұрақты, екі сатылы-ұлғаю, көп сатылы-ұлғаю және тіксызықтық-ұлғаю режимдерінде саздақтың, саздақ пен ірі құм қоспасының зерттеулері орындалды. Саздаққа құмды салмағынан 5-30% көлемде енгізу қоспаның сығылуын (деформацияға ұшырауын) 6% дейін төмендететіні, оның динамикалық төзімділігін 2 есе арттыратынын және тығыздығы 12,5% дейін жоғарылататыны анықталды. Топырақ-құмды қоспалардың ең үлкен тығыздалу тиімділігі соққы жүктемесінің тіксызықтық-ұлғаю және көп сатылы-ұлғаю режимдері кезінде орын алатыны байқалды. Топырақ-құмды қоспаның тығыздығы мен саздақтың тығыздығы арасында эксперименталдық мәндердің аппроксимация дәлдігінің жоғары корреляциялық байланысы бар. Зерттеу нәтижелерінің маңыздылығы - саздақ пен ірі құмнан құралған топырақ-құмды (құмның мөлшері 20-30% дейін) қоспалар топырақтан жасалған жастықшалардың материалы ретінде пайдалануға жарамдылығын негіздеу болып табылады. Жастықша құрамында оларды қабаттап тығыздау үшін соққы жасаудың тіксызықтық-ұлғаю немесе көп сатылы ұлғаю режимдерін пайдалану ұсынылады. Әлемдік геотехникалық тәжірибеде мұндай зерттеулер әлі орындалмаған. Түйінді сөздер: саздақ, құм, қоспа, соққы, режим, тығыздық, меншікті энергия сыйымдылық, үлгі биіктігі, динамикалық кедергі. Bekbasarov I. CLAY-SANDY MIXTURES USING AS MATERIAL FOR GROUND PILLOW CONSTRUCTION.Abstract. The aim of the studies was an experimental evaluation of the sealability of clay mixtures in a standard seal device. Tests of loam, as well as mixtures of loam and coarse sand were carried out at constant, two-step-increasing, multistage-increasing and linearly increasing regimes of striking on experimental samples. It is established that the addition of sand to the loam from 5 to 30% by weight reduces the compressibility (deformability) of mixtures to 6%, increases their dynamic resistance by almost 2 times and increases the density to 12.5%. The greatest effect of densification of clay-sand mixtures is manifested with a linearly increasing and multistage-increasing modes of applying a shock load. Between the density of the clay-sand mixture and the density of loam there is a correlation dependence with a high value of the reliability of the approximation of the experimental data. The importance of the research results is that the mixture of clay sand, consisting of loam and coarse sand (with a sand content of up to 20-30%) can be successfully used as a material for soil cushions. At the same time, for their layer-by-layer compaction in the body of the cushions, it is recommended to use a linearly increasing or multistage-increasing modes of applying the shock load. In the world geotechnical practice, such studies have not been conducted. Keywords: clay mixtures, ground cushion, loam density, clay mixtures as a material for the installation of soil cushions.