News of Kazakhstan Science
Новости науки Казахстана
научно – технический журнал (ISSN 1560-5655)
МРНТИ 52.01.91 №3 (2017г.) Жалгасулы Н., Естемесов З.А., Сартбаев М.К., Когут А.В. Аннотация. В статье приведены количественные и качественные характеристики техногенных отходов ряда крупных горных предприятий Казахстана, а также перспективы их утилизации. Предложены технологические решения по получению сухих строительных смесей и ячеистого бетона и на основе отходов обогащения руд. Использование гетоехногенного сырья для получения сухих строительных смесей сократить расход цемента – на 10% , песка –более 10 %, воды до 10%, модифицирующие добавок – на 20…25%. Технико-экономический эффект от применения разработанных композиций (ССС) в качестве кладочных, штукатурных, финишных и полимерных материалов строииндустрии РК составит 329-2700 тг/м3 смеси. Разработанная технология получения бесцементного ячеистого бетона автоклавного твердения предполагает использование в качестве вяжущего молотой негащенной извести. Вяжущее применяют совместно с кремнеземнистым компонентом – хвостами обогащения редкометальных и полиметаллических руд, содержащих двуокись кремния. Технология для ячеистых газобетонов из хвостов обогащения руд предполагает получение следующих разновидностей строительных изделий: теплоизоляционных с объемной массой в высушенном состоянии не более 500 кг/м3; конструкционно-теплоизоляционных с объемной массой 500-900 кг/м3 и конструкционных с объемной массой 900-1200 кг/м3. Объемная масса полученных строиматериалов на 20-30% меньше по сравнению с аналогичными выпускаемыми промышленностью железобетонными изделиями. Ключевые слова: горные отходы, экологические риски, химические составы, строительные материалы Жалгасулы Н., Естемесов З.А., Сартбаев М.К., Когут А.В. КЕН ӨНДІРІСТЕРІ ҚАЛДЫҚТАРЫНАН ҚҰРЫЛЫС МАТЕРИАЛДАРЫН ШЫҒАРУДЫҢ МҮМКІНШІЛІГІ Түйіндеме. Бұл мақалада Қазақстанның техногенді минералдық шикізатының әр аймақ бойынша аумағы, құрамы, ірілі-ұсақтығы, сақталу жағдайы және қайта өңдеуге болатындығы айтылады. Техногенді шикізаттан, әсіресе байыту фабрикасының қалдықтарынан, құрғақ құрылыс қоспаларын жасағанда цементі- 10 %-ға,құмды -10 % - дан көбірек, суды 10%-ға дейін , басқа модифициарлық қосындыларды 20-25 % -ға дейін үнемдеуге болатыны анықталды. Құрғақ қоспаларды, атап айтқанда, кірпішті байланыстыру үшін, сылақ жұмыстарына, соңғы тегістеу сылағы және полимерлік материалдарға қосып пайдалану технологияларының техникалық-экономикалық тиімділігі әрбір м3-қа 329-2700 теңге пайда әкелетіндігі белгілі болды. Кен байыту қалдығынан автоклавта қатайту арқылы цементсіз кеуекті бетон алу технологиясында байланыстырғыш ретінде сөндірілмеген әкті пайдалану көзделген. Бұл байланыстырғыш құрамында кремнезем мен оның қостотығы бар сирек және полиметалды кенді байытудан қалған қалдықтардан алынған қоспа мен бірге пайдаланылады. Кен қалдығынан жасалынатын кеуекті бетоннан құрғақталған көлемініңмассасы500 кг/м3 шамасындағы жылусақтағыш материал, көлемдік массасы 500-900 кг/м3 және 900-1200 кг/м3 болатын әртүрлі конструкциялық материалдар алынатындығы көзделген. Бұл құрылыс материалдарының көлемдік массасы бұрынғы шикізаттардан шығарылып жатқан заттектерден 20-30% -ға төмен екендігі көрсетілген. Түйінді сөздер: кен қалдықтары қоры, экологиялық тәуекелділік, химиялық құрам, құрылыс материалдары Zhalgasuly N., Estemesov Z.A, Sartbayev M.K., Kogut A.V. POSSIBILITIES OF USE OF TECHNOGENIC WASTES OF MINING ENTERPRISES FOR OBTAINING BUILDING MATERIALS Annotation. The article presents quantitative and qualitative characteristics of technogenic wastes of a number of large mining enterprises in Kazakhstan, as well as prospects for their utilization. Technological solutions for obtaining dry construction mixtures and cellular concrete and on the basis of ore dressing was proposed. The use of gentooquinogenic raw materials for obtaining dry construction mixtures reduces cement consumption by 10%, sand by more than 10%, water by 10%, modifying additives by 20 ... 25%. The technical and economic effect of the use of the developed compositions (SSS) as masonry, plastering, finishing and polymer materials of the construction industry of the Republic of Kazakhstan will amount to 329-2700 tg / m3 of the mixture. The developed technology for the production of cementless cellular aerated autoclaved hardening assumes the use of ground lime as a binder. The binder is used in conjunction with the silica component - the tailings of the enrichment of rare metal and polymetallic ores containing silicon dioxide. The technology for cellular aerated concrete from tails of ore dressing assumes the production of the following varieties of building products: thermal insulation with a bulk density in the dried state not more than 500 kg / m3; Structural and thermal insulation with a volume mass of 500-900 kg / m3 and structural with a bulk density of 900-1200 kg / m3. The volumetric mass of the building materials obtained is 20-30% less than in the case of similar reinforced concrete products manufactured by industry. Keywords: Mountain wastes, environmental risks, chemical compounds, building materials