News of Kazakhstan Science
Новости науки Казахстана
научно – технический журнал (ISSN 1560-5655)
МРНТИ 34.39.05, 34.41.00
У.А. Ахметжанова, Ж.Т.Жакенова
Түйіндіме. Жұмыстың мақсаты дене жүктемесі кезіндегі микроэлементтердің алмасуын және оның бұлшықет қызметінің ширығуы барысында ағзаның бейімделуге әсерін зерттеу болып табылды. Алғашқы рет бұлшықет қызметінің ширығуы барысында бейімелудің әртүрлі сатыларында микроэлементтер алмасуы зерттелген. Алынған мәліметтер бұлшықет қызметіне шұғыл және ұзақ мерзімді бейімделу сатыларында организмдегі микроэлементтер алмасуының ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік берді. Шұғыл бейімделу барысында қандағы және бұлшықеттердегі микроэлементтер концентрациясының жоғарылайтындығы және сонымен қатар негізгі тіршілікке маңызды микроэлементтердің біршама жетіспеушілігі анықталған. Толық бейімделу қанда, жүректе және бұлшықеттерде марганецтің едәуір төмендеуі фонында темірдің, мырыштың, сынаптың жоғарғы концентрациясы сақталатындығын көрсетті. Дене жүктемелерінің тұралатып әсер етуінде туындайтын шамадан тыс ширығу мен бейімделудің бұзылуы, тіршілікке маңызды негізгі микроэлементтердің қанда және мүшелерде азаюымен сипатталатындығы анықталған. Арнайы тағам өнімі арқылы жұмыс қабілеттіліктің жоғарылағандығы анықталғандықтан, коррекция ретінде «Адапт-Рестор» тағам өнімі ұсынылды. Түйінді сөздер: микроэлементтер, жүктеме, бұлшықет қызметінің ширығуы, арнайы тағам өнімі.
__________________________
Ахметжанова У.А., Жакенова Ж.Т. ОСОБЕННОСТИ МИКРОЭЛЕМЕНТНОГО ОБМЕНА ПРИ ФИЗИЧЕСКОЙ НАГРУЗКЕ И ЕГО АЛИМЕНТАРНАЯ КОРРЕКЦИ
Аннотация. Целью работы явилось изучение микроэлементного обмена при физической нагрузке и влияние его на возможность адаптации при напряженной мышечной деятельности. Впервые проведено исследование микроэлементного обмена при различных этапах адаптации к напряженной мышечной деятельности. Показано, что при срочной адаптации к мышечной деятельности увеличивается концентрация микроэлементов в крови и мышцах за счет поступления их из печени, в то же время прослеживается некоторый дефицит основных жизненноважных микроэлементов. При полной адаптации в крови, сердце и мышцах сохраняется достаточно высокая концентрация железа, цинка, меди на фоне заметного снижения марганца. Установлено, что перенапряжение и срыв адаптации вызывает уменьшение в крови и органах основных жизненноважных микроэлементов. Выявлено, что использование пищевых добавок с антиоксидантами и микроэлементами существенным образом повышает работоспособность в процессе напряженных физических нагрузок. Ключевые слова: микроэлементы, физическая нагрузка, напряженная мышечная деятельность, тренировки, специализированный продукт.
_______________________
Akhmetzhanova U.А., Zakenova Zh.Т. FEATURES OF MICROELEMENT METABOLISM DURING THE PHYSICAL ACTIVITY AND ITS ALIMENTARY CORRECTION
Аbstract. The aim of the work was the study microelement exchange under the physical pressure and its influence to the ability of adapt under the intense muscular activity. For the first time it was carried out the research of microelement exchange under the various stages of adaptation to muscular activity. It is shown that the urgent adaptation to muscular activity increases the concentration of microelements in blood and muscles at the expense of their income from the liver, there is a certain shortage of basic vital micronutrients also. In a full adaptation in blood, heart and muscles, it retrains sufficiently high concentration of iron, zinc, copper with marked reduction of the manganese. It was found that the stress and adaptation failure causes a decrease of vital minerals in blood and organs. It was found that the use of dietary supplements with antioxidants and microelements significantly increases efficiency during the strenuous exercise. Keywords: microelements, strenuous exercise, intense muscular activity, training, specialized product.