News of Kazakhstan Science
Новости науки Казахстана
научно – технический журнал (ISSN 1560-5655)
МРНТИ 38.15.19, 87.01.75 №3 (2016г.)
Васильянова Л. С.
Аннотация. В настоящее время проявляется тенденция к вовлечению в производственную деятельность новых нетрадиционных источников минерального сырья. Наиболее показательны в этом отношении природные минералы с высокой адсорбционной активностью, а именно бентониты. Бентониты относятся к классу слоистых силикатов глинистого типа, общими свойствами которых являются дисперсность, коллоидность, набухаемость, адсорбция. Они обладают высокой связующей способностью, ионообменными, поглотительными и отбеливающими свойствами, низкой стоимостью и широкой доступностью, что позволяет эффективно использовать их для решения сложных экологических задач. В статье описаны месторождения, строение и состав, различные области применения бентонитов. Представлены современные высокоэффективные и безопасные технологии очистки различных объектов от токсинов с помощью доступных и дешевых природных сорбентов - бентонитов. Подробно освещены разработки отечественных и зарубежных ученых по использованию бентонитов в экологических сферах. Материалы статьи могут быть полезны специалистам, работающим в областях промышленной экологии, водоочистки, сельского хозяйства, строительства, медицины. Ключевые слова: экология, сорбенты, бентониты, природные минералы.
___________________________
Васильянова Л. С. ЭКОЛОГИЯДАҒЫ БЕНТОНИТТЕР
Түйіндеме. Қазіргі кез минералды шикізаттардың жаңа дәстүрлі емес көздерін өндірістік қызметтерге тарту үрдістері байқалуда. Осыған байланысты жоғары адсорбциялық белсенділігі жоғары табиғи минералдар, нақты айтқанда бетониттердің орны ерекше. Бентониттер жалпы қаситеттері бытыраңқылық, коллоидтық, дымқылдаңғыштық, адсорбциялық болып табылатын сазды түрдегі қатпарлы силикаттардың класына жатады. Олар жоғары байланыстырғыш қабілеттілікке, ион алмастырғыштық, сіңімділік және ағарғыштық қасиеттерге ие, сонымен қатар күрделі экологиялық міндеттерді шешу үшін оларды тиімді пайдалануға мүмкіндік беретін төмендетілген бағаға және кеңді ауқымды қолжетімділікке ие болып табылады. Табиғи минералдар мен бентониттердің әртүрлі қолдану салалары, кен орындары, құрылымдары мен құрамы сипатталған. Қолжетімді, әрі арзан табиғи сорбенттер мен бентониттердің көмегімен әралуан нысандарды токсиндерден тазартудың қазіргі заманғы аса тиімді және қауіпсіз технологиялары ұсынылған. Суды тазалауда, ауылшаруашылығында, құрылыста, сонымен қатар медицина, экологиялық салаларда бентониттерді пайдалану бойынша отандық және шетелдік ғалымдардың әзірлемелері толығымен ашылып көрсетілген. Мақаланың материалдары өндірістік экология, су тазалау, ауыл шаруашылық, құрылыс, медицина салаларында қызмет атқаратын мамандарға пайдалы болуы мүмкін. Түйінді сөздер: экология, сорбенттер, бентониттер, табиғи минералдар.
___________________________
Vasilianova L.S. BENTONITES IN ECOLOGY
Abstract. Currently, there is a tendency to implicate in productive activity of new non-traditional sources of raw materials. Most significant in this regard is ground natural minerals with high adsorption activity, namely bentonites. Bentonites belong to the class layered silicate of clay type, which general properties are dispersion, colloidality, expansibility, adsorption. They have a high binding ability: ion exchange, absorption and bleaching properties, low cost and wide availability, which allows to use them effectively to solve difficult ecological issues. The article describes the deposits, structure and composition, different fields of use of bentonite. The modern highly effective and safe technologies of cleaning of different objects from toxins with the help of low costing and available natural sorbents – bentonites. The developments of domestic and foreign scientists are discussed in detail on the use of bentonite in ecological fields. The material of the article can be useful for the specialists, working in the fields of industrial ecology, water treatment, agriculture, construction and medicine. Key words: ecology, sorbents, bentonite, natural minerals.