News of Kazakhstan Science
Новости науки Казахстана
научно – технический журнал (ISSN 1560-5655)
МРНТИ 68.29.15, 68.35.47 №1 (2016 г.)
Аннотация. В данной статье рассматривается возможность интродукции новой кормовой культуры – пайзы (Echinochloa frumentacea) путем подбора некоторых агротехнических показателей (сроки посева и нормы высева) с целью увеличения ассортимента однолетних кормовых культур на силос в Центральном Казахстане, путем сравнения с показателями традиционной силосной культуры зоне - кукурузы. Приведены результаты анализа влияния агротехнических приемов на урожайность пайзы и кукурузы в условиях Карагандинской области. Проанализированы динамика прохождения фаз роста и развития растений пайзы и кукурузы и продолжительность их межфазных периодов, а также среднесуточный линейный прирост растений. Наибольшая урожайность у пайзы наблюдается при посеве в 1 декаде июня при норме высева 2,5 млн./га – 273,03 ц/га, однако у кукурузы – при посеве во второй декаде мая при норме высева 80 тыс. га – 678,2 ц/га. На основе проведенного исследования определен наилучший срок посева и норма высева для получения более высокого урожая зеленой массы при сложившихся неблагоприятных метеоусловиях 2015 года. Ключевые слова: интродукция, пайза (Echinochloa frumentacea), кукуруза, срок посева пайзы, норма высева пайзы.
____________________________
Серекпаев Н.А., Стыбаев Г.Ж., Байтеленова А.А., Муханов Н.К., Вотчал Л.И. Орталық қазақстан жағдайында пайзаны интродукциялаудың бірқатар агротехникалық шараларын зерттеу
Түйіндеме Бұл мақалада Орталық Қазақстанда біржылдық сүрлемдік мал азықтық дақылдардың түр құрамын кеңейту мақсатында, бірқатар агротехникалық шараларды (себу мерзімдері және мөлшерлері) таңдау жолымен және біздің аймақтағы дәстүрлі сүрлемдік дақыл – жүгерінің көрсеткіштерімен салыстыру арқылы, жаңа мал азықтық дақыл – пайзаны (Echinochloa frumentacea) интродукциялаудың мүмкіндігі қарастырылады. Мақалада Қарағанды облысы жағдайында агротехникалық шаралардың пайза мен жүгерінің өніміне әсерін талдау нәтижелері келтірілген. Пайза мен жүгерінің өсіп-даму кезеңдерінің өту динамикасына, кезең аралықтарының ұзақтығына, сонымен қатар, орташа тәуліктік өсіміне талдау жасалған. Пайзаның анағұрлым жоғары өнімі маусым айының бірінші онкүндігінде және гектарына 2,5 млн. тұқым мөлшерінде себілгенде - 273,03 ц/га байқалса, ал жүгеріде – мамыр айының екінші онкүндігінде және гектарына 80 мың тұқым мөлшерінде себілгенде - 678,2 ц/га байқалды. Жүргізілген зерттеу жұмыстары негізінде, 2015 жылда қалыптасқан қолайсыз метеорологиялық жағдайда, анағұрлым жоғары өнім алуға мүмкіндік беретін ең жақсы себу мерзімі мен себу мөлшері анықталды. Түйінді сөздер: интродукция, пайза (Echinochloa frumentacea), жүгері, пайза себу мерзімі, пайза себу мөлшері.
____________________________
Serekpaev N., Stybayev G., Baitelenova A., Mukhanov N., VotchalL. The study of some agritechnical measures when introduced echinochloa frumentacea in the central Kazakhstan
Abstract. This article discusses the possibility of introduction of introduction of new type of fodder crop – Japanese millet (Echinochloa frumentacea) by selecting some agrotechnical indicators (planting dates and seeding rate) in order to increase the range annual forage crops for silage in Central Kazakhstan, by comparison with indicators of traditional silage culture area – corn. It is presented the results of analysis of agricultural methods on the productivity of Japanese millet in the conditions of Karaganda region. It is analyzed the dynamics of passage of growth phases and development of Japanese millet and corn and the length of their interphase periods, also the average daily growth of plants. The highest productivity of Japanese millet is observed when sowing in first decade of June at the rate of 2.5 million/ha – 273.03 c/ha, but the corn is in the second decade of May at the rate of 80 thousands ha – 678,2 c/ha. It is determined the best period of planting and seeding for obtaining the higher productivity of green mass at the prevailing of adverse weather conditions of 2015. Keywords: introduction, Japanese millet, (Echinochloa frumentacea), corn, sowing date, norms of sowing of Japanese millet, Japanese millet seeding.