News of Kazakhstan Science
Новости науки Казахстана
научно – технический журнал (ISSN 1560-5655)
МРНТИ 87.17.81 №4 (2015г.)
Федотов П.С., Иванеев А.
Аннотация. Фракционирование и анализ частиц уличной пыли чрезвычайно важны для изучения связывания токсичных элементов с различными гранулометрическими фракциями пыли, оценки их подвижности в окружающей среде, а также потенциальной опасности для здоровья человека. Метод проточного фракционирования в поперечном силовом поле с использованием вращающихся спиральных колонках впервые позволил выделить весовые количества фракции нано-, субмикро- и микрочастиц, которые в дальнейшем были проанализированы. Было показано, что элементы, имеющие антропогенное происхождение (например, тяжелые металлы), главным образом концентрируются во фракциях нано- и субмикрочастиц. При этом их концентрация во фракции наночастиц может быть на порядок выше, чем во фракции микрочастиц или исходном образце пыли. Предложенный метод обладает уникальными возможностями при изучении химического состава и свойств нано-, субмикро- и микрочастиц сложных полидисперсных объектов окружающей среды (пыли, почвы, пепла). Ключевые слова: уличная пыль, токсичные элементы, проточное фракционирование, наночастицы, окружающая среда
_________________________
Федотов П.С., Иванеев А.
(NUST MISIS INNOVATION# Алғаш рет көше тозаңы үлгілерінен нано-, субмикро- және микробөлшектердің салмақтық фракциялары анықталды)
Түйіндеме. Улағыш элементтердің шаңның әртүрлі гранулометрикалық фракциялармен байланысын, олардың қоршаған ортадағы қозғалысын, сондай-ақ адам денсаулығына тигізер зиянын анықтау үшін көше тозаңы бөлшегін ажырату және талдау өте маңызды. Айналмалы спиральді колонкаларды пайдалану арқылы көлденең күш өрісінде ажырату тәсілі алғаш рет ары қарай талданған нано-, субмикро- және микробөлшектер фракцияларының салмақтық үлесін анықтауға мүмкіндік берді. Антропогендік (мысалы, ауыр металлдар) элементтердің нано-, субмикробөлшектер фракцияларында бөлінетіні көрінді. Сонымен бірге олардың нанобөлшектер фракцияларында шоғырлануы микробөлшектер фракциясында немесе шаңның осы тәріздес үлгісіне қарағанда әлдеқайда жоғары болуы мүмкін. Ұсынылған тәсілдің қоршаған ортаның (шаңның, топырақтың, күлдің) химиялық құрамын және күрделі полидисперстік объектілерінің нано-, субмикро- және микробөлшектер сипатын зерттеуде бірегей мүмкіндіктері бар. Түйінді сөздер: көше шаңы, улағыш элементтер, ажырату, нанобөлшектер, қоршаған орта. уличная пыль, токсичные элементы,
_________________________
Fedotov P.S., Evaneev A. STEP BY STEP GUIDE: how can we know what air we take? (NUST MISIS INNOVATION# Weight fractions of nano-, submicro- and microparticles from samples of street dust have been obtained for the first time)
Abstract. Natural nano- and submicron particles are of particular importance for environmental and human health studies due to their increased mobility and ability to penetrate into the deepest alveolar area of the lungs. A novel technique, sedimentation field-flow fractionation in a rotating coiled column, was applied to the fractionation of dust samples. For the first time, nano- and submicron particles of street dust have been separated, weighted, and analyzed. The elements that may be of anthropogenic origin (e.g. heavy metals) were found to concentrate mainly in nano- and submicron size fractions. The proposed approach to the fractionation and analysis of nano-, submicron, and micron particles can be a powerful tool for risk assessment related to toxic elements in particulate environmental samples. Keywords: street dust, toxic elements, flow fractionation, nanoparticle, environment