News of Kazakhstan Science
Новости науки Казахстана
научно – технический журнал (ISSN 1560-5655)
МРТНИ 39.01.75, 70.01.17 №3 (2015г.) Копытина М.А. Аннотация. Проанализированы основные причины возникновения конфликтов водопользования в пределах приграничной территории казахстанско-кыргызского сектора. Рассмотрена проблема о чрезмерных потерях в водопользовании, вызванных большей частью устаревшей системой земледелия. Исследованы четыре типа конфликтов в водопользовании (на территории Кыргызстана), которые возникают в связи с использованием поливной воды. Предложены разные пути решения данных конфликтов: выработка стратегии в плане совместного водопользования, меры правового характера, предшествующие переориентации водной политики на приграничных территориях Республики Казахстан и Кыргызской Республики, реформирование системы государственного управления и организации устойчивого водопользования и др. Представлены возможности управления совместным использованием водных и гидроэнергетических ресурсов для достижения устойчивого природопользования, к которым, в первую очередь, относятся: проведение водосберегающей политики, усиление координации действий национальных органов управления водными ресурсами в трансграничных бассейнах, сохранение качества воды в створах трансграничного вододеления и др. Ключевые слова: водопользование, гидроэнергетические ресурсы, водные ресурсы, устойчивое природопользование, конфликты природопользования, приграничная территория, казахстанско-кыргызский сектор.
__________________
Копытина М.А. ҚАЗАҚСТАН-ҚЫРҒЫЗСТАН ШЕКАРА МАҢЫ СЕКТОРЫ АУЛАҒЫНЫҢ СУ ПАЙДАЛАНУ КИКІЛЖІҢДЕРІ Түіндеме. Қазақстан-Қырғызстан шекара маңы секторы аралығындағы суды пайдалану кикілжіңдерінің шығу тегінің негізгі себептері талданылған. Егін шаруашылығындағы ескірген жүйелердің салдарынан су пайдаланудың шектен тыс шығындарының мәселелері қарастырылған. Сауарма суларды пайдалану негізінде су пайдалану жүйесінде (Қырғызстан аумағында) төрт кикілжің типтері зерттелген. Аталған кикілжіңдерді шешуге әртүрлі жолдар ұсынылды: суды бірлесіп пайдалану жоспарында стратегия құру, Қазақстан Республикасы және Қырғызстан Республикасы шекара маңы аумағындағы су саясатын қайта бағдарлауға алып келетін құқықтық шара сипаттары, мемелекеттік басқару жүйелерін реформалау және суды тұрақты пайдалануды ұйымдастыру және т.б. Тұрақты табиғат пайдалану мақсатында су және гидроэнергетикалық ресурстарды бірлесіп пайдалануды басқару мүмкіндіктері көрсетілген, оларға ең алдымен мыналар жатады: суды сақтау саясатын өткізу, ұлттық басқару органдарымен трансшекаралық бассейндерде су ресурстарын басқарудың координациялық шараларын нығайту, трансшекаралық су бөлімі жармасында су сапалығын сақтау. Түйінді сөздер: суды пайдалану, су және гидроэнергетикалық ресурстар, тұрақты табиғат пайдалану, табиғатты пайдалану шиеленістері, шекара маңы аумағы, қазақстан-қырғызстан секторы
_____________________
Kopytina M.A. THE CONFLICTS OF WATER CONSUMPTION OF THE BORDER TERRITORY OF KAZAKH-KYRGYZ SECTOR Abstract. Have examined the main reasons of the conflict of water consumption of the border Kazakh-Kyrgyz sector. Have analyzed the problem of excessive losses in water consumption, that mostly caused by an outdated system of agriculture. Have revealed four types of conflicts in water consumption (in Kyrgyzstan) which arise in connection with the use of irrigation water. Have offered different solutions to these conflicts: strategy of the joint water consumption, legal measures that previous to the reorientation of water policy in the border areas of the Republic of Kazakhstan and the Kyrgyz Republic, the reform of the public administration and establish sustainable water consumption and others. Have analyzed the possibility of combined management of water and hydropower resources to achieve sustainable nature management, which primarily include: water saving Policies, strengthening coordination of National water resources management in transboundary basins, the conservation of water quality in the river sections of transboudary territories, and others. Key words: water consumption, water and hydropower resources, sustainable nature management, conflicts of nature management, border territory, the Kazakh-Kyrgyz sector.