МРНТИ 61.43.39                                                                                        №4 (2019г.)

Юров В.М., Сыздыкова  А.Ш., Балтабеков А.С., Платонова Е.С., Гученко С.А., Лауринас   В.Ч.

Өнеркәсіптік өндірістегі материалдық құралдардың шектеулілігі тораптар мен тетіктердің, әсіресе жоғары температура мен абразивтік тозудың экстремалды жағдайларында жұмыс істейтін бөлшектердің жұмыс ресурсын ұлғайтатын жаңа технологиялар жасаудың өзекті міндетін алға қояды. Өткен ғасырдың 80-ші жылдарында арнайы болаттар мен қорытпаларды жасау жолымен емес, оларға қаптамаларды қаптаудың ең заманауи технологияларын және бөлшектердің бетін түрлі энергетикалық әсерлер мен түрлендіруді пайдалану қажеттігі айқын бола бастады. Қазіргі уақытта титан нитридтеріне және кейбір басқа металдарға негізделген бір фазалық қаптамалар көп таралған. Сонымен қатар, дәстүрлі металлургия әдістерімен алынуы мүмкін емес бірнеше қасиетке ие көп элементті қаптамаларды зерттеу жұмыстары басталды. Мұндай қаптамаларды және олардың қасиеттерін зерттеу (құрылымдық, физикалық-механикалық, жылу және т.б.) тәжірибелік материалтану мен нақты өндірістің өзекті міндеті болып табылады.
Түйінді сөздер: металл қорғағыш жабыны, нанокристалды жабыны, коррозияға қарсы жабыны, ыстыққа төзімді жабыны, көп элементті жабыны.