МҒТАР 87.31.91                                                                                       №3 (2019г.) Курманбаева А.С.,  Хусаинов А.Т., Жумай   Е.    Бұл мақалада «Бурабай» мемлекеттік ұлттық табиғи паркіндегі «Бурабай» көлінің экологиялық жағдайына әсер ететін зерттеу нәтижелері көрсетіледі. «Бурабай» көліндегі су көлемінің 30 жылғы және судың ластану индексінің жылдар бойынша 10 жыл бойғы динамикасы, судың гидрохимиялық құрамы зерттеледі. Көлдің ластану дәрежесі 2009-2017 жылдары ластана бастаған…

МРНТИ 87.15.03, 34.29, 34.31.31                                                     №1 (2019г.)   Агапов О.А., Федорина О.А., Атыгаев А.Б., Утеулин К.Р., Жексенбай А., Казкеев Д., Алдасугурова Ч.Ж., Курбатова  Н.В.   Өсімдіктердің жабайы түрлері өскіндерінің өсуіне және анатомиялық параметрлеріне, тұқымдарының өнуіне топырақ үлгілеріне ластанған симметриялық емес диметилгидразиннің (НДМГ) әсері зерттелді. Салыстырмалы 1; 5; 25 мг/кг и 1; 5 мг/кг топырақ үлгілеріне НДМГ…

МРНТИ 87.15.03                                                                              №1 (2019г.)   Агапов О.А., Большакова Н.А , Степанова Е.Ю. , Жубат К.Ж. , Атыгаев А.Б.   Қазақстан аумағындағы ғарыштық мақсаттағы зымырандардың (ҒМЗ) апаттық ұшырылымының зардаптарына экологиялық баға беруді ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету мақсатында ҒМЗ апаттық құлауынан кейін бірден қоршаған орта нысандарының сынамаларын жедел түрде алу сызбасы алғаш рет әзірленді. Сызба «Ғарыш-Экология» ғылыми-зерттеу орталығы (ҒЗО) мамандарының Қызылорда…

МҒТАР 87.35.29                                                                                  №4 (2018г.)   Шестаков Ф.В.   Бұл мақалада жарықшақ-карстық коллекторлардағы атмосфералық ылғал мен конденсациялық үрдістердің конденсациясы бойынша негізгі ғылыми басылымдарға шолу жасалған. Эксперименттер мен байқаулардың нәтижелерінің талдауы ғалымдардың бұрынғы ұсыныстары баланстық есептерде конденсациялық құраушыны ескермейтінін, оның негізсіз екенін көрсетті, оны анықтап, аяқтау қажет. Қырым мен ТМД басқа аудандарындағы эксперименттер мен режbмдік байқаулар жарықшақ-карстық…

МРНТИ 87.15.03                                                                            №3 (2018г.)   Сейталықызы К., Дюскалиева Г.У., Велямов М.Т.   Қазақстанның солтүстік аймағы шаруашылығынан алынған өсу және техникалық пісу кезеңдеріндегі картоп сұрыптарының биомикробио- логиялық ластануын зерттеу. Sartorius PCP мембранасының сүзу әдісі картопты олардың вегетативтік өсуі мен техникалық пісуі кезінде мониторингтік микробиологиялық зерттеулер үшін пайдалануға болатынын көрсетеді. Оның үстіне бұл әдіс тездетілген және арнайы…

МРНТИ 87.01.21                                                                           №3 (2018г.) Васильянова Л. С., Козбагарова  Г. А.   Мақалада бүгінгі күнгі Қазақстандағы экологиялық жағдай сипатталады. Ауаны, суды және жер қыртысын ластайтын негізгі көздер ретінде: кен игеру және өңдеу өнеркәсібі; Байқоңыр ғарыш айлағынан зымырандардың ұшырылуы және улы зымыран отынының қоршаған ортаға түсуі; уран өндіруші кәсіпорындар мен ядролық полигондардың радиациялық қалдықтары көрсетілді. Қазақстандық ғалымдардың…

Нысанбаев Е.Н., Муканов Б.М., Букейханов А.Н., Мамбетов Б.Т., Майсупова Б.Д.

ҚАЗАҚСТАННЫҢ ІРІ ҚАЛАЛАРЫН КӨГАЛДАНДЫРУ РЕЙТИНГІН АЛДЫН АЛА БАҒАЛАУ ҚАЛЫПТАМАСЫ

«ҚазОШАҒЗИ» Алматы филиалы ұсынған зерттеулердің деңгейлік сызбасы бойынша жұмысты жүргізу табиғи кешен ретінде Қазақстанның ірі қалаларын көгалдандыру жағдайын бағалауды қарастырады. Қазақстанның қалаларын көгалдандырудың нақты жағдайына талдау жүргізу, әлемдік тәжірибелерді ескере отырып, қала территориясын көгалдандыруды келешекте дамыту жобасындағы қолда бар нормативті-құқықтық актілер (НҚА) негізінде қаланың барлық санаттары үшін, оның ішінде олардың экологиялық, экономикалық, әлеуметтік аспектілерін қосқандағы көгалдандыру бағасының дифференциалдық көрсеткіштеріне кешенді баға беріліп, бір жүйеге келтірілді.
Түйінді сөздер: көгалдандыру деңгейі, жалпы индикаторлар, әсер ету масштабы, матрица.

Васильянова Л. С., Козбагарова Г. А.

ҚАЗАҚСТАН ЭКОЛОГИЯСЫ

Түйіндеме. Мақалада бүгінгі Қазақстандағы экологиялық ахуал көрсетіледі. Ауаны, суды және жер қыртысын ластайтын негізгі көздер: кен игеру және өңдеу өнеркәсібі; Байқоңыр ғарыш айлағынан зымырандардың ұшырылуы және улы зымыран отынының қоршаған ортаға түсуі; уран өндіруші кәсіпорындар мен ядролық полигондардың радиациялық қалдықтары көрсетілді. Қазақстандық ғалымдардың ластағыштарды талдаудың заманауи жоғары тиімді әдістері және олардың табиғи экожүйелердің және адам денсаулығына әсері туралы басылымдары талданды. Қоршаған ортаның ластануы мен оны қорғау мәселелері келесідей экологиялық аспектілерде қарастырылады: суды тазарту, қауіпті қалдықтарды жою, топырақ құнарлығын қалпына келтіру, радиоактивті қалдықтарды залалсыздандыру, зымыран отынмен ластануды бағалау. Мақаланың материалдары өнеркәсіптік экология, суды тазарту, ауыл шаруашылығы, биология және медицина саласында жұмыс істейтін мамандар үшін пайдалы болуы мүмкін.
Түйінді сөздер: экология, ластағыштар, суды тазарту, ауыл шаруашылығы, радиоактивті қалдықтар, зымыран отыны.

Ибрагимова Н.А., Косякова А.А., Тайсаринова   А.С.  

Проведена оценка эмиссии поступления СО₂ автомобильным транспортом города Алматы и определен уровень накопления кислотных оксидов, биогенных элементов и тяжелых металлов в коре древесных растений и почве вдоль автомобильной магистрали.  Установлен вклад г. Алматы в эмиссии парниковых газов составляет 14% в общем объеме поступления в республике Казахстане в 2015 году. Наибольшие концентрации кислотных оксидов и тяжелых металлов отмечаются в почве «нижней части города», что приводит к ингибированию деления клеток корня Allium cepa и хромосомным аберрациям. Город Алматы может по праву занимать лидирующее положение по выбросам парниковых газов в центрально-Азиатском регионе. Содержание кислотных оксидов, биогенных элементов и тяжелых металлов в коре и почве может свидетельствовать о неравномерном их распределении в зависимости от рельефа и зависит от автомобильной нагрузки автомагистрали.
Ключевые слова: автотранспорт, загрязнение атмосферного воздуха, кислотные оксиды, тяжелые металлы, Picea abies, Allium cepa