МРНТИ 52.31.61                                                                        №1 (2018г.)

Скачать

Балтабаев А., Тилеуберди Е., Онгарбаев Е.К, Мансуров З.А.  

Аннотация.В работе рассмотрен феномен урана — один из элементов периодической системы, положивший начало становлению новейших отраслей науки и техники от создания атомного оружия массового уничтожения до атомной энергетики. Описаны физические, ядерные и химические свойства элемента урана и его наиболее важные соединения, а также методы добычи, применение в военных и гражданских целях,  перспективы атомной энергетики на уранплутониевом топливном цикле. Казахстан обладает большими запасами урановых месторождений, где при добычи 1,5 млн. т руды 1,3 тонны пригодны для извлечения методом скважинно-подземного выщелачивания. По добыче урана Казахстан стоит на одном из первых мест в мире.
Ключевые слова: уран, урановый рудник, добыча урана,  метод выщелачивания, ядерная энергетика, урансодержащая руда

Балтабаев А., Тилеуберди Е., Онгарбаев Е.К, Мансуров З.А.  
УРАН – АТОМДЫҚ ЭНЕРГИЯНЫ ШИКІЗАТПЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КЕЛЕШЕГІ

Аңдатпа. Бұл жұмыста периодтық жүйедегі элементтердің бірі – жаппай қырып-жоюдың атом қаруынан бастап, бейбіт мақсаттағы атом энергетикасын жасауға дейін ғылым мен техниканың жаңа салаларының құрылуына алып келген уран феноменін қарастырамыз. Уран элементінің физикалық, химиялық және ядролық қасиеттері сипатталған және оның ең маңызды қосылыстары, сондай-ақ уран өндіру әдістері, әскери және азаматтық мақсаттарда уранды пайдалану және ядролық энергетиканың уранплутонилық отын циклының болашағы қаралған. Қазақстанда уранның үлкен қоры бар. Елдегі уран кен орындары қоры 1,5 млн тоннаны құрайды, ал ұңғымалық жерасты шаймалауға жарамдысы – 1,3 тонна. Қазақстан уран өндіруде әлемде бірінші орындағы мемлекеттердің қатарында тұр.
Түйін сөздер: Уран, уран кен ошағы, уран өндіру, шаймалау әдісі, ядролық энергетика, құрамында ураны бар кен. 

Baltabayev A., Tileuberdi E., Ongarbayev E. K.,  Mansurov Z.A.
URANIUM – THE OUTLOOK FOR FEEDSTOCK SUPPLY OF NUCLEAR ENERGY

Abstract. The article considers the phenomenon of uranium — one of the elements of the periodic system, which initiated the formation of the newest branches of science and technology from the creation of atomic weapons of mass destruction to nuclear power. The physical, nuclear and chemical properties of the uranium element and its most important compounds are described, as well as methods of extraction, use in military and civil purposes, and prospects for nuclear power engineering on the uraniumplutonium fuel cycle. Kazakhstan possesses large reserves of uranium deposits, where at extraction of 1.5 million tons of ore, 1.3 tons are suitable for extraction by the method of borehole-underground leaching. In terms of uranium mining, Kazakhstan stands at one of the first places in the world.
Key words: uranium, uranium mine, uranium mining, leaching method, nuclear power, uranium-containing ore.