МРНТИ 31.21.27                                                                               №2 (2015г.)

Скачать
 

Аннотация. Рассмотрены литературные данные по сульфированию оксиантрахинонов различными сульфирующими агентами. Сульфирующими агентами служат: серная кислота, олеум, хлорсульфоновая кислота, триоксид серы и ряд других серусодержащих минеральных соединений. Реакции α-сульфирования осуществляют в присутствии катализаторов, а β-сульфирование без катализаторов. Оксиантрахиноны сульфируются в более мягких условиях, чем антрахиноны. Сульфокислоты оксиантрахинонов обладают микоцидной, бактерицидной, фунгицидной и противоопухолевой активностью, высоким радиозащитным эффектом. Создание высокоэффективных лекарственных препаратов с низкой токсичностью является одной из важнейших проблем медицины, фармакологии и органической химии. Исследователями многих стран ведется широкий поиск биологически активных соединений получаемых синтетическим путем, выделяемых из природных источников, а также синтезируемых в результате изменения структуры известных биологически активных соединений путем введения новых функциональных групп.
Ключевые слова: антрахиноны, ализарин, хинизарин, сульфирование, биологическая активность.

___________________________

Бажаканова С.К., Музычкина Р.А., Корулькин  Д.Ю. 
ОКСИАНТРАХИНОНДАР  СУЛЬФОҚЫШҚЫЛДАРЫ  ӨНДІРІСІНІҢ  ХИМИЯСЫ МЕН ТЕХНОЛОГИЯСЫ

 Түйіндеме. Түрлі сульфирлеуші агенттермен оксиантрахинондарды сульфирлеу туралы әдебиет деректері қарастырылған. Сульфирлеуші агенттердің ролін: күкірт қышқылы, олеум, хлорсульфонды қышқыл, күкірт үшоксиді және басқа да құрамында күкірт бар минералды қосылыстар атқарады. α-Cульфирлеу реакциялары катализаторлардың қатысуымен, ал β-сульфирлеу реакциясы катализаторсыз жүзеге асырылады. Антрахинондарға қарағанда оксиантрахинондар жұмсақ жағдайда сульфирленеді. Оксиантрахинондарды сульфоқышқылдар микоцидті, бактерицидті, фунгицидті және ісікке қарсы белсенділікке, сонымен қатар жоғары радиоқорғағыш әсерге ие. Уыттылығымен төмен аса тиімді дәрілік препараттарды жасау — медицина, фармакология және органикалық химия салаларының ең маңызды мәселелерінің бірі болып табылады. Көптеген елдердің зерттеушілері синтетикалық жолымен алынатын, табиғи көздерден бөлінетін, сонымен қатар танымал биологиялық белсенді қосылыстарға жаңа функционалдық топтарды еңгізу арқылы құрылысын өзгерту нәтижесінде синтезделетін биологиялық белсенді қосылыстарды кең ауқымды іздеу жұмыстарын жүргүзуде.
Түйінді сөздер: антрахинондар, ализарин, хинизарин, сульфирлеу, биологиялық белсенділік.

____________________________

Bazhakanova S.K., Muzichkina R.A., Korulkin D.U.
CHEMISTRY AND TECHNOLOGY OF PRODUCTION OF SULFONIC ACIDS OF HYDROXYANTHRAQUINONES

Abstract. The literature data on the sulfonated hydroxyanthraquinones with different sulfonating agents are considered. Sulfonating agents are: sulfuric acid, oleum, chlorosulfonic acid, sulfur trioxide and a number of other sulfur-containing mineral compounds. α-sulfonation reaction are  carried out in the presence of catalysts, and β-sulfurization without the catalysts. Hydroxyanthraquinones sulfonated under milder conditions than anthraquinones. Sulfonic hydroanthraquinones have mycocidal, bactericidal, fungicidal andante-tumor activity, high radioprotective effect. One of the most important medical, organic chemistry and pharmacological problems is creating highly effective drugs with low toxicity. Researches in many countries conduct a wide search for biologically active compounds, produced by synthetic means, isolated from natural sources, synthesized as a result of changes in the structure of known biologically active compounds by introducing new functional groups.
Key words: anthraquinone, alizarin quinizarin, sulfonation, biological activity.