МРНТИ 61.57.01                                                                                                  №3 (2017г.)

Скачать

Шахворостов А.В., Ибраева Ж.Е., Кудайбергенов С.Е. 

Аннотация. В работе описывается метод получения целлюлозы из различных видов недревесного однолетнего растительного сырья (конопля сорная, камыш, рисовая шелуха), произрастающего на территории Республики Казахстан. Представленная технология производства целлюлозы состоит из делигнификации исходного сырья, отбеливания волокон целлюлозы и щелочного/кислотного гидролиза. В лабораторных условиях выход целлюлозы из растений составил 53% из конопли, 35% из камыша и 20% из рисовой шелухи. Структура целлюлозной массы подтверждена методом ИК-Фурье спектроскопии, термические свойства определены методами дифференциально-сканирующей калориметрии и термогравиметрического анализа. Результаты термогравиметрического анализа показали, что термические свойства всех трех типов целлюлозы идентичны. Во всех случаях небольшая потеря массы была обнаружена при 100°C. Начало термического разложения целлюлозы наблюдается около 330°C.
Ключевые слова: Целлюлоза, конопля сорная, камыш, рисовая шелуха, делигнификация, кислотный гидролиз.

Шахворостов А.В., Ибраева Ж.Е., Кудайбергенов С.Е. 
БІР ЖЫЛДЫҚ ӨСІМДІК ТЕКТЕС ШИКІЗАТ КӨЗДЕРІНЕН ЦЕЛЛЮЛОЗА МАТЕРИАЛДАРЫН ФИЗИКО-ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ

Түйіндеме.Ұсынылып отырған жұмыста Қазақстан Республикасы аумағында өсетін біржылдық өсімдік тектес шикізат көздерінен (қарасора, қамыс, күріш қауызы) целлюлоза алу әдісі қарастырылды. Зерттеу жұмысы шикізат түрін делигнификациялау, целлюлоза талшығын ағарту және сілтілік/қышқылдық гидролиздеу сияқты химиялық процестерден тұрады. Нәтижесінде сәйкесінше қарасорадан 53%, қамыстан 35% және күріш қауызынан 20% целлюлоза бөлінді. Алынған целлюлозалық массаның құрылымы ИҚ-Фурье спектроскопия әдісімен анықталып, дифференциальды-сканирлеуші калориметрия және термогравиметриялық талдау әдістерімен термиялық қасиеттері зерттелді.Термогравиметриялық талдау нәтижелеріне сүйеніп үш түрлі целлюлозаның жылу қасиеттері бірдей екенін көрсетті. Барлық жағдайларда, шағын салмақ жоғалту шамамен 100° С температурада байқалады.330°С айналасында целлюлозаның термиялық ыдырау байқалады.
Түйін сөздер: Целлюлоза, қарасора, қамыс, күріш қауызы, делигнификациялау, қышқылды гидролиздеу.

Shakhvorostov A.V., Ibraeva Zh.E., Kudaibergenov S.E.
THE STUDY OF THE PHYSICO-CHEMICAL PROPERTIES OF CELLULOSIC MATERIALS OBTAINED FROM NON-WOOD ONE-YEAR VEGETAL RAW MATERIALS

Abstract. Extraction of cellulose from various nonwoody yearly herbs (hemp weed, reeds, rice husk) growing in the territory of the Republic of Kazakhstan is described. The preparation process consists of delignification of raw materials, bleaching and alkaline/acidic hydrolysis. The yield of pulp was equal to 53% for hemp, 35% for cane and 20% for rice husk. The structure and thermal properties of cellulose mass was confirmed by FT-IR spectroscopy, differential scanning calorimetry and thermogravimetric analysis.The results of thermogravimetric analysis showed that the thermal properties of all three types of cellulose are identical. In all cases, a small loss of mass was detected at about 100 ° C. Thermal decomposition of cellulose is observed at about 330 ° C.
Keywords: Cellulose, hemp weed, reeds, rice husk, delignification, acid hydrolysis.