МҒТАР 53.01.97, 81.33.07                                                                         №4 (2018г.)

Платонова Е.Н., Сыздыкова А.Ш., Гученко С.А., Завацкая О.Н., Касымов С.С., Лауринас В.Ч.,
Юров   В.М.

Мақалада бұрын жүргізілген зерттеулерге қысқаша шолу жасалған және көп элементтегі беріктендіру және коррозияға төзімді қаптамалар бойынша жаңа нәтижелерге қол жеткізілген. Қаптамаларды зерттеу үшін оптикалық, электронды және атомдық күштік микроскоптың, рентгендік құрылымдық талдаудың, наношегіністің заманауи әдістері қолданылған. Азот ортада алынған 12X18H10T + Ti қаптамасы 35,8 ГПа қаттылыққа ие екендігі анықталды. Супер-қатты Ti-Si-N пленкасы 28,4 ГПа қаттылыққа ие. Мұндай қаптама көптеген өндіріс процестерінде аспаптық болатты нығайту үшін пайдаланылуы мүмкін. Аргон ортасында алынған 12X18H10T + Cu қаптамасы болат 45-ке қарағанда 20 есе жоғары коррозияға төзімділікке ие екендігі анықталды. Мұндай қаптамалардың қайта кристалдану температурасы 45 болатқа қарағанда 300°C жоғары болады. Мұндай қаптама жылу электр станцияларының бөліктерінің пайдалану мерзімін ұзарту үшін пайдаланылуы мүмкін. Қаптамаларды синтездеу беттік энергияны жабу қасиеттерімен бірге теориялық тұжырымдамалар негізінде жүзеге асырылды. Бұл модельді біз бірінші рет ұсынып отырмыз.
Түйінді сөздер: қаптама, коррозия, қаттылық, катод, микроскопия