PDF

https://doi.org/10.53939/15605655/2022_3_83

Өзенбек С.Б.

Түйіндеме. Бұл мақалада ежелгі замандардан кейінгі ортағасырларға дейінгі ұзақ уақыттарға созылған тарихи уақыт аралығындағы қазіргі Қазақстан аумағындағы мемлекеттіліктің сабақтас және үздіксіз көрінісі ретінде хандық билік қарастырылады. Қазақстан аумағындағы біздің заманымызға дейінгі өмір сүрген ірі тайпалар мен тайпалық одақтардың, көне түріктердің билік жұйесінің дамуы мен функциялық міндеттері және Шыңғыс хан негізін қалаған моңғолдық билік жүйесімен сабақтас екендігі айқындалады. Деректер мен зерттеу еңбектері негізінде жоғары билеушілердің атақ-лауазымдары жан-жақты талданып, белгілі бір тұлғаның бойында киеліліктің болуы оны өз замандастарынан ерекшелендіргені анықталды.
Түйінді сөздер: билік, титулатура, мұралану, қыпшақтық дәстүр, моңғолдық дәстүр.

ӘДЕБИЕТТЕР 
1. Қазақ хандығының басқару институттары: монография/жауапты ред., Б.Б. Кәрібаев. –Алматы: Қазақ университеті, 2020. –242 б.
2. Трепавлов В.В. Государственный строй Монголской империи ХIIIв.: Проблема исторической преемственности- М.: Наука. Издательская фирма «Восточная литература», 1993.- 168с.
3. Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан. Летопись трех тысячелетий. Алма-Ата: «Рауан». 1992. -384с.
4. Әбілғазы. Түрік шежіресі/ Көне түрік тілінен аударған Б,Әбілқасымов. – Алматы, 1992. –228б.
5. Материалы по истории Казахских ханств XV—XVIII веков (извлечения из персидских и тюркских сочинений). Составители: Ибрагимов С.К. , Мингулов Н.Н., Пищулина К.А., Юдин В.П. – Алмата-Ата: Наука. – 1969. – 652 с.
6. Дулат М.Х. Тарихи Рашиди. – Құрастырушы – М.Қойгелді. Алматы: «ҚАЗақпарат».2015 – 320- 321б.
7. Султанов Т.И. Поднятые на белой кошме. Потомки Чингиз-хана.- Алматы: Дайк-Пресс, 2001.- 276 с.
8. Кәрібаев Б.Б. Қазақ хандары туралы зерттеулер(XV ғ. ортасы -XVIII ғ. басы). – Алматы: Қазақ университеті баспасы, 2019. – 250 б.
9. Рашид ад-дин. Сборник летописей /пер. с персидского Ю.П.Верховского, примеч. И.П.Петрушевского. –М. –Л., 1960. –Т.2. – 248с.