№1-2023

https://doi.org/10.53939/15605655/2023_1_23

Айтенов Е., Әбдрақова Ф.Ю., Бексұлтан Ж.Б., Мышырова Ж.К., Төлепов М.И.

Түйіндеме: Жұмыстың мақсаты 10-15 млилисекунд шегінде өлшенетін өте қысқа уақыт аралығында жануы тиіс жалын сөндіргіштердің газ генерациялайтын картридждерінің оңтайлы құрамдарын іздеу болып табылады. Осыған байланысты пиротехникалық компоненттердің тұтануының минуттық кідірісі кезінде тұтану температурасына зерттеулер жүргізілді. Бастапқы компоненттердің тұтану температурасы, оның ішінде нано алюминий т = 4200 С, жалын сөндіргіштің оңтайлы құрамы НА – 80; Нано Аl -5; Нано С -15, бұл құрамда тұтану температурасы Т = 3500 С дейін төмендейді. Сондай-ақ, бұл композицияның 0,02 МПа-ға тең минималды сезімталдығын атап өткен жөн. Көміртегінің жану температурасы 20%-ға дейін саны көбейген жағдайда, жылдамдығы да соншалықты азайып, сәулелену есебінен жанудың сөнуіне алып келеді.
Түйінді сөздер: газды генерациялайтын картридждер, жалын сөндіргіштер, тұтану температурасы, наноалюминий, көмірте.

Әдебиеттер
1 Tulepov, M., Mansurov, Z., Sassykova, L., Baiseitov, D., Dalelhanuly, O., Ualiev, Z., Gabdrashova, S., Kudyarova, Z. Research of iron containing concentrates of Balkhash deposit (Kazakhstan) for processing of low-grade coal. //Journal of Chemical Technology and Metallurgy SJR: 0.331 (IF: 0.63). Volume 54 Iss. 3, 2019, 531-538 pp.
2 Tulepov M. I., Mansurov Z. A., Kazakov Yu. V., Abdrakova F. Yu., Chikhradze N. and Chikhradze M.N. Methods of Reducing the Front Performance Flame at the Underground Mines Work, Orient. //J. Chem. -2018. – Vol. 34(6). -Р. 3037-3043.
3 Edgar Mataradze, Nikoloz Chikhradze, Nika Bochorishvili, Irakli Akhvlediani, Dimitri Tatishvili. Experimental Study of the Effect of Water Mist Location On Blast Overpressure Attenuation in A Shock Tube, 2017 World Multidisciplinary Earth Sciences Symposium (WMESS 2017).
4 E. Mataradze, N. Chikhradze, I. Akhvlediani, N. Bochorishvili, T. Krauthammer. New design of shock tube for the study of vapor cloud explosion. Proceeding of the World Multidisciplinary Earth Sciences Symposium. – Prague, 2016. -P. 733-737.
5 Казаков Ю.В., Алипбаев А.Н., Мансуров З.А. Углеродные материалы (отходы производства) в составе дымных порохов // Матер. VI междунар. симп. «Горение и плазмохимия». – Алматы: Қазақ университеті, 2011. – С. 181-184.
6 Mansurov Z.A., Tulepov M.I., Kazakov Y.V., Tursynbek S., Abdrakova F.Y., Baiseitov D.A. The study of combustion process of chemical gas-generating cartridge (CGG) in the composition of ammonium nitrate and nano aluminum combustible additives // Материалы VIII Международного симпозиума «Горение и плазмохимия» и Международной научно-технической конференции «Энергоэффективность-2015». –Алматы, 2015. – С.137-140.
7 Ульянова Е.В., Денисюк А.П., Е Зо Тве, Д.Л. Русин. Баллиститные пороха с нитратом аммония // Успехи в химии и химической технологии. – 2011. – Т.25, №12. -С.30-34.
8 http://www.neochemical.kz/price1296111766
9 http://www.neochemical.kz/ditsiandiamid-dicyandiamide.