МРНТИ 52.31.61                                                                                                    №3 (2015г.)

Скачать
 

Билецкий М.Т., Касенов А.К.  Ратов Б.Т., Жанабаев Т. А., Утепов З. Г.   

Аннотация. Во многих регионах, расположенных по всей территории Казахстана, встречаются мощные пласты легко диспергируемых глин.  При бурении, в прискважинной зоне под действием водного фильтрата буровых растворов такие глины набухают вызывая сужение стенок скважин с последующим кавернообразованием. Эти осложнения приводят к значительным потерям времени и средств на буровых работах. Эффективным методом борьбы с набуханием глин является применение ингибирующих буровых растворов. В их состав, кроме прочих компонентов, входят ингибиторы, снижающие диспергируемость глин прискважинной зоны, и стабилизаторы, предотвращающие коагуляцию самого бурового раствора под действием переносимого им ингибитора. Цель работы – найти оптимальный состав ингибирующего раствора для условий бурения скважин в условиях урановых месторождений Южного Казахстана  по критериям как эффективности предотвращения набухания глинистых пород, так и минимума себестоимости самого раствора Статья содержит результаты лабораторных и производственных исследований по количественному  и качественному воздействию реагентов на рабочие параметры ингибирующего раствора. Задача борьбы с набуханием глин была успешно решена, что подтверждено кавернограммами пробуренных скважин и актами производственных испытаний. Методы значительного снижения себестоимости ингибирующего бурового раствора за счет использования комбинации менее дорогих реагентов также нашли свое обоснование в данной статье. Таким образом, сделан существенный шаг вперед в решении проблемы бурения по легко диспергируемым глинистым породам Казахстана.
Ключевые слова: бурение, скважина, пучащиеся глины, аварийность, буровые растворы, ингибирующие растворы, рецептуры растворов, реагенты-стабилизаторы, себестоимость,

__________________

Билецкий М.Т., Касенов А.К.  Ратов Б.Т., Жанабаев Т. А., Утепов З. Г.  
ИНГИБИРЛЕНЕТІН БҰРҒЫЛАУ ЕРІТІНДІЛЕРІНІҢ РЕЦЕПТУРАЛАРЫН ЖЕТІЛДІРУ БОЙЫНША ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ

Түйіндеме. Қазақстан кен орнындарының көбінің тілмесі қалың, тез ерігіш саз жыныстарынан тұрады. Осындай саз қабаттарын бұрғылау кезінде, жуу сұйығының құрамындағы сұйық фаза саз жыныстарын ісіндіріп, ұңғы қабырғасының тарылуына, кей жағдайларда опырылып құлауына әкеліп соқтырады.Осының әсерінің геофизикалық құрылғылардың  керекті тереңдікке жетпей қалуы, бұрғылау құбырларының ұсталып қалуы, ұңғының берілген бағытынан ауытқуының әсерінен, ұңғыны жарамсыз деп тану сияқты келеңсіз жағдайлар болып жатады. Бұндай жағдайлармен күресудің тиімді тәсілі, ұңғы оқпаны маңындағы саздардың тез ісінуін болдырмайтын  ингибирленген (тұрақтандырылған) бұрғылау сұйықтарын   пайдалану болып табылады. Мақалада біз осындай бұрғылау сұйықтарының сапалық және сандық зерттеулер нәтижесін ұсынып отырмыз. Жұмыстың мақсаты тез ісінгіш саз жыныстарының тұрақтылығын арттыратын бұрғылау сұйығының құрамын дайындаумен қатар, оның өзіндік құнын төмендету  болып табылады.  Алғашқы өндірістік  сынақтар «Волковгеология» ААҚ-да  уранға бұрғылау кезінде сәтті өткізілген болатын. Бұрғылау сұйығының өзіндік құнын төмендету, әр түрлі арзан реогенттерді аралас пайдалану арқылы зертханалық зерттеулер нәтижесінде жүзеге асырылды. Осындай зеріттеу жұмыстарының арқасында  Қазақстан кен орнындарындағы тұрақсыз саз жыныстарын бұрғылау кезінде туындайтын қиындықтар мәселесін шешуде алға бір қадам жасалды деп ойлаймыз.
Түйінді сөздер: Бұрғылау,ұңғы, ісінуге бейім саздар, апаттылық жағдай, тұрақтандырғыш сұйықтар, ерітінді құрамы, тұрақтандырғыш сұйықтар, өзіндік құн.

____________________

Biletskiy M.T., Kasenov A.K., Ratov B.T., Zhanabayev T.A., Utepov Z.G.  
RESEARCH RESULTS ON THE IMPROVEMENT OF FORMULATIONS OF INHIBITING DRILLING FLUIDS.

Abstract. In many geological provinces all over Kazakhstan   thick beds of highly         dispersible clays are to be met. While penetrated by wells, coming in contact with drilling mud filtrate, such clays are bulging, causing restriction of the well bore, follwed by caving. Those phenomena are originating such problems, as preventing geophysical logging tools from reaching the assigned depth, need for multiple re-drillings the bulging clays intervals, freezing drilling tools in the wellbore and culling the wells on  account of  inadmissible deviation of their paths from the assigned coordinates.  An effective method of combating the bulging clays consists in application of inhibiting drilling muds, reducing dispersion of clays of the well bore zone. The paper contains outputs of research on quantitative and qualitative composition of such muds. The objective of the work is to find  an optimum combination of reagents according to dual criterion: preventing the bulging of clays, and minimum cost of the inhibiting mud.The first problem was successfully solved in the course of industrial research while drilling wells on uranium in Volkovgeologia joint stock company. Methods of the mud cost reducing by way of application of less expensive reagents were found in the course of laboratory research. As a result of the research a substantial step in solution of drilling through  Kazakhstan’s highly dispersible clays was effected.
Keywords: drilling, well, swelling clays, drilling problems, drilling muds, inhibitor muds, mud formulas, reagents-defloculants, costs.