МРНТИ 55.57.01, 68.85.81                                                                   №2 (2020г.)

Марков В.А., Бебенин Е.В., Биниязов А.М., Захаров В.П.

Ауылшаруашылық техникаларына жанармай шығындары ауылшаруашылық өнімдерінің 50% құрайды. Осыған байланысты ауылшаруашылық техникаларын арзан баламалы отын – табиғи газға, метанға алмастыру ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттырады. Оның үстіне, Қазақстан өз қорлары бойынша әлемде жетекші орынға ие. Ауыл шаруашылығында дизельді қозғалтқышты газ тәрізді отынмен жұмыс істеуге айналдырудың қарапайым және қолайлы тәсілі – бұл газ-дизель циклын пайдалану, өйткені бұл қозғалтқыштың құрылымы, сериялық отын жабдықтары мен дизель отынында да, сондай-ақ оның компримирленген (КЖТ) немесе сұйытылған табиғи газбен де жұмыс істеу қабілеті сақталады. Математикалық үлгілеу нәтижесінде ЯМЗ-238 эксперименталды қозғалтқышының қуат көрсеткіштері оны сұйық (дизельді) газ тәрізді отынға (табиғи газға) ауыстыру кезінде 10% – ға төмендейді, бұл осы қуатты есептеу бойынша формуланың талдауын көрсетеді. Бұл әсер цилиндрге келіп түсетін отын ауа қоспасының тығыздығының әсерінен пайда болады.
Түйінді сөздер: газ-дизель, қозғалтқышқа газ беру жүйесі, ДВС экологиясы.